Słownik - pompy ciepła

A

• ABS (Akryl Butadien Styren)
  
  Jest to tworzywo sztuczne, które ma podobne właściwości do udoskonalanego polistyrenu, które powszechnie stosuje się w technice instalacyjnej.
   
• Akumulacja ciepła
  
  Jest to zdolność poszczególnych materiałów do magazynowania ciepła.
   
• Anoda magnezowa
  
  Tak nazywa się cylindryczny pręt, który wykonuje się z magnezu. Jego zadaniem jest wytworzenie odpowiedniego napięcia elektrycznego, które chroni wewnętrzną powierzchnię podgrzewacza przed pojawieniem się korozji.
   
• Armatura
  
  Jest to wyposażenie rurociągów instalacyjnych, w których skład wchodzą baterie, kurki, zawory i wiele innych elementów.
   
• Aprobata techniczna
  
  Jest to dokument, który potwierdza pozytywną ocenę techniczną wyrobu i stwierdza jego przydatność do zastosowania w budownictwie. Decyzje i dokument, który dopuszcza do stosowania materiały i wyroby budowlane do obrotu wydaje Instytut Techniki Budowlanej. Wydana decyzja musi być zgodna z rozporządzeniem Ministra Gospodarki Przestrzennej i budownictwa z dnia 19 grudnia 1994 roku, które traktuje o aprobatach technicznych oraz kryteriach technicznych dotyczących wyrobów budowlanych (Dz.U. nr 10 z 1995 r.).
   
• Audyt ekologiczny
  
  Pojęcie, które jest częścią rozporządzenia UE i traktuje o dobrowolnym uczestnictwie przedsiębiorstw zajmujących się przemysłem w systemie zarządzania środowiskiem oraz kontroli ekologicznej w zakładzie. Audyt dokładnie definiuje kryteria, dzięki którym niezależni rzeczoznawcy są w stanie ocenić system zarządzania środowiskiem w przedsiębiorstwie, w którym przeprowadzana jest kontrola.
   
• Audyt energetyczny
  
  Jest to dokument, który określa parametry techniczne i ekonomiczne oraz zakres danego przedsięwzięcia termomodernizacyjnego. Powinien od wskazywać rozwiązania, które można zastosować w danym budynku i które będą optymalne w punktu finansów i oszczędności energii. Audyt energetyczny powinien być jednym z założeń projektu budowlanego. Musi on zawierać zarówno dane, jak i ocenę stanu technicznego budynku oraz ocenę lokalnej sieci ciepłowniczej, lokalnego źródła ciepła, a także dane ich właściciela.
  
  To, jak powinien wyglądać i jakie powinien mieć zakres audyt energetyczny określa jasno rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dn. 30.04.1999 roku, które traktuje o szczegółowym zakresie i formie audytu energetycznego, a także algorytmie oceny opłacalności przedsięwzięć termo modernizacyjnych oraz wzorach kart audytu energetycznego (Dz. U. Nr 46, poz. 459, ze zm.).

B

• Bezwładność cieplna
  
  Jest to właściwość materiału lub instalacji, która pozwala „zapamiętać” jej bieżące parametry cieplne. Oznacza to, że dany materiał nie przyjmuje od razu ciepła po jego dostarczeniu, ale magazynuje je i nie oddaje go, pomimo tego, że ciepło w danym momencie nie jest dostarczane.
   
• Biwalentny, zasobnikowy podgrzewacz wody
  
  Urządzenie, jakie podgrzewa ciepłą wodę użytkową, w którym wyróżniono dwa wymienniki ciepła. Dolny połączono z instalacją solarną, a górny z konwencjonalnym systemem grzewczym. W przypadku, kiedy energia solarna jest niewystarczająca, aby podgrzać ciepłą wodę użytkową, wówczas zadanie to przejmuje zainstalowany kocioł.
   
• Bufor
  
  Zbiornik wody, który zlokalizowany jest pomiędzy pompą ciepła a pozostałą częścią instalacji centralnego ogrzewania.

C

• Can-Bus
  
  Specjalnie opracowana technika, która pozwala przekazywać dane pomiędzy urządzeniem grzewczym a termostatem umieszczonym w pokoju, dzięki której możliwe jest zdalne sterowanie ogrzewaniem w domu, a także podgrzewaniem ciepłej wody użytkowej. Umożliwia ona także kontrolę całego systemu grzewczego.
   
• Ciepła woda użytkowa
  
  Woda przeznaczona do celów higieniczno-sanitarnych, która umieszczona jest w podgrzewaczach pojemnościowych. Zalecana temperatura c.w.u. nie powinna być niższa niż 55°C (ze względu na możliwość pojawienia się legionellozy) i nie wyższa niż 60°C (ze względu na możliwość oparzenia). Zasobniki ciepłej wody użytkowej powinny być okresowo dezynfekowane przeciwko legionellozie).
   
• Ciepło spalania
  
  Jest to energia, która uwalnia się podczas całkowitego spalenia określonego paliwa. Ciepło spalania odnosi się w tym wypadku do jego ilości (np. pojemności). Warto mieć tutaj na uwadze, że para wodna, która powstaje w procesie spalania, skrapla się, oddając jednocześnie ciepło parowania. Istotne jest to, że w technice kondensacyjnej wykorzystuje się nie tylko ciepło spalania (które można z powodzeniem zmierzyć dzięki temperaturze gazów spalinowych — jest to inaczej wartość opałowa), ale również ciepło, które zawarte jest w spalinach pary wodnej (ciepło parowania). Oznacza to, że technika kondensacyjna do ogrzania wykorzystuje także energię, która byłaby stratą kominową, tzn. uleciałaby w procesie spalania przez komin do atmosfery.
   
• Ciepło ziemi
  
  Energia cieplna, którą pobiera się z gruntu, używając do tego przewodów. W skład tej energii wchodzi np. promieniowanie słoneczne.
   
• COP (z ang. Ceofficient of Performance)
  
  Jest to jeden z najważniejszych parametrów, jeżeli chodzi o pompy ciepła. Współczynnik efektywności ciepła, jest stosunkiem oddawanej energii cieplnej do energii napędowej, która jest niezbędna do prawidłowej pracy pompy ciepła. Wzór, który warto zapamiętać to: COP = moc grzewcza/moc elektryczna. Współczynnik ten zależy od różnicy temperatur, jaka występuję między dolnym a górnym źródłem ciepła. Im mniejsza jest ta różnica, tym praca pompy ciepła jest efektywniejsza. Warto mieć na uwadze, że systemy grzewcze, których pracę oparto na niskiej temperaturze (np. ogrzewanie podłogowe) i współpracy z pompą ciepła osiągają wysoki COP przy możliwe najmniejszych kosztach eksploatacji całego systemu.
   
• Cyrkulacja ciepłej wody użytkowej (c.w.u.)
  
  Jest to dodatkowy przewód, który łączy zasobnik c.w.u. z najdalszym punktem poboru ciepłej wody użytkowej. Po zamontowaniu na tym elemencie pompy, możliwa jest cyrkulacja c.w.u. w całej instalacji, która sprawia, że ciepła woda użytkowa wypływa od razu po odkręceniu kranu.
   
• Czynnik chłodzący
  
  Substancja, którą cechuje niska temperatura wrzenia. W procesie obiegu czynnik ten paruje wskutek pobierania ciepła, żeby tuż po jego oddaniu ponownie przejść w stan ciekły.
   

D

• Deklaracja zgodności CE
  
  Dokument producenta i znak, który powinien zostać trwale umieszczony na produkcie, który stwierdza, że jest on zgodny z normami europejskimi.
   
• Dolne źródło
  
  Jest to miejsce, "środowisko", z którego pozyskuje się i transportuje zgromadzone w tym miejscu ciepło niskotemperaturowe. Dolne źródło, które zasila pompy ciepła dzieli się na trzy grupy: powietrze, woda, grunt.
   
• Dopuszczalne ciśnienie robocze
  
  Dopuszczone przez producenta, maksymalne ciśnienie, z jakim może pracować określone urządzenie.
   
• Dopuszczalna temperatura zasilania
  
  Dopuszczona przez producenta, maksymalna temperatura zasilania wody, którą może mieć urządzenie przy ciągłej pracy.
   

E

• Emisja
  
  Substancje zanieczyszczające, które pojawiają się w atmosferze podczas spalania paliw. Podczas spalania gazu i oleju mowa tutaj o tlenku węgla i tlenku azotu.

F

G
 

• Grzejnik (inaczej kaloryfer)
  
  Jest to urządzenie, które oddaje ciepło poprzez konwekcję i promieniowanie. Na rynku można wyróżnić różne rodzaje:

1. ze względu na pomieszczenie, w którym się je wykorzystuje oraz konstrukcję, np. pokojowe, łazienkowe;

2. ze względu na materiał wykonania, np. stal nierdzewne, żeliwo;

3. ze względu na budowę, np. grzejniki płytowe, konwektory;

4. ze względu na temperaturę pracy — grzejniki wysoko- i niskotemperaturowe.

• Gwarancja
  
  Gwarancja inaczej nazywana kartą gwarancyjną jest dokumentem, który jasno określa warunki oraz czas trwania gwarancji, a także potwierdzenia przeprowadzenia przeglądów gwarancyjnych oraz wykaz firm, które prowadzą serwis gwarancyjny. Dokument jeśli jest ważny lub został przedłużony, jest podstawą do wykonania bezpłatnej naprawy urządzenia.

H

I

• Instalacja dolnego źródła
  
  Jest to jedna z części całej instalacji, która pozwala na pozyskanie i transport ciepła niskotemperaturowego. Biorąc pod uwagę dolne żródło, które zasilane jest przez ciepło pozyskiwane z grunty, mowa tutaj o układzie rur kolektora poziomego albo pionowego, który wykonano z rur PE, w których cyrkuluje solanka (mieszanina propylenglikolu i wody).
   
• Instalacja pompy ciepła
  
  Instalacja, która pozwala wytworzyć ciepło. W jej skład wchodzi agrehat pompy, instalacja źródła ciepła (np. sondy ziemne, kolektory ziemne itp.), elementy techniki regulacyjnej, pompa cyrkulacyjnej instalacji ogrzewania, czasami zbiornik buforowy, podgrzana woda.

J

K

L

M

• Moc grzewcza
  
  Jest to ilość użytkowego ciepła ogrzewania, które oddawana jest w określonym czasie (np. w ciągu godziny, doby itp.) przez urządzenie, któe ja wytwarza. Wartość tę podaje się w kilowatach (kW). Wartość mocy grzewczej powinna odpowiadać co najmniej obciążeniu grzewczemu określonego budynku.

N

O

• Ogrzewanie płaszczyznowe
  
  Jest to system ogrzewania niskotemperaturowego, w którym ciepło przekazywane jest do pomieszczenia przez otaczające je przegrody. Niższa temperatura czynnika grzewczego w ogrzewaniu płaszczyznowym nadrabiana jest większą powierzchnią grzewczą w stosunku do innych wykorzystywanych w budynkach układów grzewczych, np. tradycyjnych grzejników wysokotemperaturowych
   
• Ogrzewanie podłogowe
  
  Jeden z najchętniej stosowanych rodzajów niskotemperaturowego ogrzewania płaszczyznowego. Nagrzewanie pomieszczeń odbywa się z wykorzystaniem temperatury wynoszącej między 35 a 45°C. Czas nagrzewania pomieszczeń jest dłuższy, niż przy zastosowaniu tradycyjnych grzejników, jednak ciepło rozchodzi się równomiernie po pomieszczeniu i znacznie dłużej się w nim utrzymuje.
   
• Ogrzewanie sufitowe
  
  Jest to, obok ogrzewania podłogowego i ściennego, kolejny rodzaj ogrzewania płaszczyznowego, niskotemperaturowego, które coraz chętniej wykorzystuje się w domach. Ogrzewanie sufitowe można zamontować w postaci foliowych mat grzejnych, które będą zasilane energią elektryczną lub systemu rur, które połączone są z pompą ciepła albo kotłem kondensacyjny. Rozwiązanie to można zastosować zarówno w technologii suchej (każdy element ogrzewania montowany jest w suficie podwieszanym), jak i mokrej (całość instalacji umieszcza się w warstwie stropu lub tynku).
   
• Ogrzewanie ścienne
  
  Podobnie jak ogrzewanie podłogowe jest rodzajem ogrzewania płaszczyznowego. Elementy grzejne na stałe wbudowuje się w ściany, które poprzez emisję ciepła ogrzewają pomieszczenie. W tym wypadku ciepło roznosi się delikatnie, dzięki czemu nie ma mowy o unoszeniu się we wnętrzach kurzu.
  Ogrzewanie ścienne jest jednym z rodzajów układu płaszczyznowego, co sprawia, że temperatura lepiej rozkłada się w pomieszczeniach.

P

• Podgrzewacze C.W.U. pojemnościowe
  
  Są to urządzenia które pozwalają na szybsze podgrzanie wody użytkowej do zalecanej temperatury 55°C, a po podgrzaniu na większy komfort jej pobrania i użytkowania.
   
• Pompa ciepła
  
  Jest to ekologiczne urządzenie, dzięki któremu można ogrzać dom oraz ciepłą wodę użytkową. Zasada działania tego niskotemperaturowego rozwiązania opiera się na znanych przemianach i zjawiskach fizycznych. Zasada działania pompy ciepła jest zbliżona do domowych chłodziarek. Jej praca polega na pobraniu na stronie wejściowej ciepła o niskiej temperaturze i oddania go z wyższą temperaturą po stronie ogrzewania. Główne źródło to instalacja centralnego ogrzewanie i/lub ciepłej wody użytkowej. Źródłem ciepła niskotemperaturowego, które zasila pompy ciepła mogą być grunt, powietrze lub woda.
  
  Obieg termodynamiczny pompy ciepła składa się z czterech ciągłych procesów. W parowniku pompy ciepła czynnik roboczy ulega odparowaniu. Kolejnym procesem jest sprężenie par czynnika roboczego. Tuż za kompresorem, czynnik roboczy, który w danym momencie ma wysokie ciśnienie i temperaturę ulega kolejnemu procesowi, jakim jest skraplanie, czyli oddanie ciepła do systemu. Ostatni proces, jakiemu poddany jest czynnik roboczy w procesie termodynamicznym, to proces rozprężania, który realizuje się w zaworze rozprężnym, który dozuje czynnik roboczy do parownika. Tutaj następuje ponowny proces odparowania i cały cykl powtarza się.
  
  Transport ciepła z ośrodka cechującego się niższą temperaturą  do ośrodka, w którym odnotowuje się wyższą temperaturę możliwy jest tylko wtedy, kiedy w grę wchodzi wysoko wartościowa energia, którą dostarcza się z zewnątrz. Mowa tutaj o energii elektrycznej, którą należy doprowadzić do napędu sprężarki, która jest jednym ze strategicznych elementów obiegu termodynamicznego.
   
• Pompa C.W.U.
  
  Pompa, która podaje wodę do podgrzania z kotła do wężownicy podgrzewacza w celu jej podgrzania.
   
• Pompa cyrkulacyjna
  
  Urządzenie, którego zadaniem jest doprowadzenie wody znajdującej się w podgrzewaczu pojemnościowym do punktu czerpalnego. Pompa ma także na celu minimalizację strat wody oraz skrócenie czasu potrzebnego do nagrzania się ciepłej wody użytkowej. Pompy te stosuje się najczęściej w budownictwie wielorodzinnym oraz instalacjach c.w.u., których długość wynosi więcej niż 6 m lub ma pojemność większą nić 3 l.
   
• Pompa obiegowa
  
  Pompa, która wymusza przepływ wody w określonym obiegu grzewczym.
   
• Powietrzna pompa ciepła
  
  Jest to jeden z rodzajów pomp ciepła dostępnych na rynku, które pobierają ciepło z powietrza (z domu lub z otoczenia domu). Ciepło to przekazywane jest wodzie, która dzięki niemu jest ogrzewana. Warto mieć na uwadze, że powietrze, które ogrzewane jest przez słońce, będzie także zawierało energię cieplną nawet wtedy, kiedy na zewnętrz będą panowały ujemne temperatury.
   
• Poziom hałasu
  
  Wielkość, która charakteryzuje dźwiękowe obciążenie środowiska. Inaczej mówiąc, jest to poziom ciśnienia akustycznego, które wyrażane jest w decybelach.

R

• Regulator pokojowy
  
  Jest to sterownik, w który wbudowano czujnik temperatury. Montuje się go w ogrzewanych pomieszczeniach, dzięki czemu możliwe jest sterowanie pracą instalacji grzewczej w zależności od tego, jaka temperatura panuje w pomieszczeniu. Niektóre urządzenia mają wbudowany programator, który pozwala na zaprogramowanie pracy urządzenie grzewczego, w tym także przerw.
   
• Regulator solarny
  
  Jest to regulator komputerowy, który jest odpowiedzialny za wydajność pompy solarnej. Jego praca zależy od różnicy temperatur glikolu, który wychodzi z kolektora solarnego oraz temperatury wody, która podgrzewana jest w zasobniku c.w.u. Podczas pełnego słońca pompa pracuje na 100%, natomiast kiedy słońca jest mniej, można ją zmodulować do 50%, 30% lub 20% wydajności.

S

• Serwis gwarancyjny
  
  Jest to bezpłatna obsługa pomp ciepła przez autoryzowaną firmę w momencie, kiedy użytkownik posiada ważną kartę gwarancyjną.
   
• Solanka
  
  Ciecz solankowa jest mieszaniną wody i środka, który zapobiega zamarzaniu. Wspomnianą mieszankę stosuje się w instalacjach pomp ciepła. Solanka jest tutaj nośnikiem ciepła.
   
• Sprawność urządzenia grzewczego
  
  Jest to procentowy stosunek energii, która przekazywana jest do instalacji c.o. lub pomieszczenia do energii, jaka zawarta jest w paliwie wykorzystywanym w systemie grzewczym.
   
• Sprężarka
  
  Część maszyn, w tym również pompy ciepła, która służy do sprężania gazów. W przypadku pompy ciepła zadaniem sprężarki jest sprężenie czynnika roboczego, dzięki czemu podnosi się jego temperatura.
   
• System biwalentny
  
  Jest to alternatywa, jeśli w systemie grzewczym zamontowano dwa urządzenia. Wówczas pompa ciepła odpowiedzialna jest za pokrycie zapotrzebowania energetycznego, które wynika z ogólnego zapotrzebowania cieplnego do wcześniej określonej temperatury panującej na zewnątrz (określa ją współczynnik Tbw, czyli temperatura punktu biwalentengo pompy ciepła, przy której pompa ciepła wyłącza się). Po wyłączeniu pompy zadanie ogrzewania budynku i ciepłej wody użytkowej przejmuje drugie urządzenie, np. kocił olejowy lub gazowy. W tym systemie preferowane jest dolne źródło ciepła grunt — woda (kolektor gruntowy) lub powietrze. System biwalentny stosowany jest przy temperaturze zasilania całości do +90°C.
   
• System monowalentny
  
  System taki występuje, kiedy pompa ciepła jest jedynym urządzeniem grzewczym, co oznacza, że pokrywa 100% zapotrzebowania energetycznego budynku, który wynika z ogólnego zapotrzebowania na ciepło, które wynika z obliczeń temperatur zewnętrznych i wewnętrznych.
  
  Wspomniany układ pracy stosuje się przy temperaturę zasilania systemu do +60°C (niskotemperaturowe ogrzewanie podłogowe oraz grzejnikowe). System monowalentny najlepiej współpracuje z gruntowym (woda) dolnym źródłem ciepła (kolektor gruntowy) oraz powietrznym dolnym źródłem ciepła (tutaj trzeba zwrócić uwagę na ograniczony zakres temperatur zewnętrznych).

T

• Temperatura pracy
  
  Jeszcze do niedawna źródła ciepła pracowały w stałych temperaturach, bez względu na to, jaka temperatura panowała na zewnątrz. Wówczas temperatura zasilania instalacji grzewczej była osiągana poprzez zmieszanie schłodzonej wody pierwotnej.
  
  Obecnie stosowane, nowe instalacje c.o. współpracują jedynie z takimi temperaturami, które pozwalają im zapewnić wymaganą przez użytkowników temperaturę wewnątrz pomieszczeń. Dzięki możliwości regulacji pogodowej możliwe jest dopasowanie mocy grzewczej do aktualnego zapotrzebowania na ciepło.

W

• Woda do napełniania
  
  Woda, która potrzebna jest do pierwotnego napełnienia całej instalacji grzewczej.
   
• Woda grzewcza
  
  Woda, której zadaniem jest przesyłanie ciepła w całej instalacji grzewczej.
   
• Woda uzupełniająca
  
  Woda, którą wykorzystuje się do uzupełnienia ubytków w instalacji, której ubywa w niej podczas eksploatacji systemu.
   
• Współczynnik przenikania ciepła U
  
  Jest to ilość ciepła, która w ciągu jednej sekundy przechodzi rzez 1 m2 przegrody budowlanej. Pod uwagę należy wziąć tutaj różnicę temperatur, jaka występuje po obu stronach przegrody wynoszącej 1 K (1 kelwin). Wartość współczynnika mierzony jest w W/(m2*K).
  
  Im mniejszy jest współczynnik przenikania ciepła, tym lepsza jest izolacyjność przegrody.
   
• Współczynnik przewodności cieplnej
  
  To ilość ciepła, która przechodzi w ciągu 1 sekundy przez materiał o grubości 1 m i powierzchni 1 m2. Pod uwagę należy wziąć także różnicę temperatur po obu stronach materiały, która wynosi 1 K (1 kelwin). Współczynnik mierzony jest w W/(m*K).
  
  Im mniejsza wartość współczynnika, tym izolacyjność cieplna materiału jest lepsza.
   
• Wymiana ciepła
  
  Wymiana ciepła inaczej nazywana także transportem ciepła lub przekazywaniem ciepła jest jednym ze sposobów, w jaki przekazuje się energię pomiędzy poszczególnymi układami termodynamicznymi.
  
  Wymiana ciepła zawsze odbywa się w jednym kierunku — z ciała, które ma wyższą temperaturę do ciała o niższej temperaturze (jest to zgodne z drugą zasadą termodynamiki).
  
  Jeżeli określony obiekt ma zupełnie inną temperaturę, niż otoczenie lub inne ciała znajdujące się w pobliżu, wymiana ciepła będzie odbywać się dopóty, dopóki nie zostanie osiągnięta równowaga termiczna.
   
• Wymiennik ciepła
  
  Zabiera energię cieplną z jednego medium, np. ogrzanej wody i przekazuje je innemu medium, np. ciepłej wodzie użytkowej.

Z

• Zapotrzebowanie na energię cieplną
  
  Jest to ilość energii, którą należy dostarczyć do budynku w określonym czasie. Tylko wtedy w pomieszczeniach będzie można utrzymać optymalną i pożądaną przez użytkowników temperaturę.
  
  Aby ocenić prawidłowo budynek, stosuje się zapotrzebowanie roczne E, które przelicza się na 1 m2 ogrzewanej powierzchni. Niezbędną moc urządzeń grzewczych określa się także na podstawie zapotrzebowania szczytowego.
   
• Zasobnik c.w.u
  
  Inaczej nazywany jest zbiornikiem ciepłej wody użytkowej. Pojemność zbiornika dobiera się do potrzeb użytkowników. Mogą być zasilane przez grzałkę lub kolektory słoneczne, a także kominek z płaszczem wodnym.
   
• Zużycie energii
  
  Jest to wcześniej określona ilość energii, którą zużywa się w gospodarstwach domowych. Przyjęło się zastosowanie następującego podziału: ogrzewanie pomieszczeń 75%, przygotowanie ciepłej wody użytkowej - 12%, sprzęt gospodarstwa domowego/światło - 13%.