Automatyka – serce współczesnych instalacji

W nowoczesnych systemach ogrzewania, chłodzenia i wentylacji kluczową funkcję pełni automatyka, odpowiadająca za precyzyjne sterowanie i wysoką efektywność energetyczną. Wraz z rosnącymi wymaganiami użytkowników coraz większego znaczenia nabiera również armatura instalacyjna – to właśnie od jej jakości i prawidłowego doboru zależy stabilność pracy całego układu oraz komfort użytkowników.

Firma ESBE od lat dostarcza rozwiązania idealnie dopasowane do tych potrzeb. W jej ofercie znajduje się szeroki wybór siłowników do sterowania zaworami – od kompaktowych modeli serii ARA600, przez uniwersalne siłowniki serii 90, aż po mocne jednostki ARC300, przeznaczone do większych zaworów.

Wszystkie te urządzenia współpracują z obrotowymi zaworami ESBE, takimi jak serie 3F i 4F, tworząc spójne, niezawodne i łatwe w konfiguracji systemy. Dodatkowo szwedzki producent udostępnia program doboru produktów, który ułatwia właściwe dopasowanie elementów instalacji – dostępny do pobrania na oficjalnej stronie ESBE.

Moment obrotowy – pierwszy krok przy doborze

Jednym z najważniejszych czynników decydujących o prawidłowym doborze siłownika jest moment obrotowy. Zbyt niska wartość tego parametru może prowadzić do nieprawidłowej pracy instalacji, natomiast przewymiarowanie oznacza niepotrzebne koszty oraz zwiększone zużycie energii.

Dla mniejszych zaworów w zakresie DN15–50 zazwyczaj wystarczający jest moment 3–6 Nm, oferowany przez siłowniki z serii ARA600. W przypadku większych zaworów o średnicy DN15–150 zaleca się stosowanie siłowników serii 90, które dysponują momentem 15 Nm.

Najbardziej wymagające układy, wyposażone w zawory do DN150 lub przepustnice, wymagają zastosowania siłowników serii ARC300 o momencie 30 Nm. Tak duża siła obrotowa umożliwia efektywną współpracę z zaworami ESBE 3F i 4F, zapewniając stabilną i niezawodną pracę całego systemu.

Typ sterowania – od prostych układów po rozwiązania proporcjonalne

Siłowniki 2-punktowe z serii 90 oraz ARA600 sprawdzają się, gdy zawór ma pracować w trybie pełnego otwarcia lub zamknięcia (ON/OFF). To proste, niezawodne rozwiązanie stosowane w układach o stałych warunkach pracy.

Siłowniki 3-punktowe z serii 90 pozwalają na dokładniejsze sterowanie położeniem zaworu. Dzięki sygnałom „prawo” i „lewo” umożliwiają ustawienie trzech pozycji – pełnego otwarcia, pełnego zamknięcia oraz położenia pośredniego, co daje większą elastyczność w regulacji przepływu.

Najbardziej zaawansowaną opcję stanowią siłowniki z serii ARC300, które obsługują wszystkie rodzaje sygnałów sterujących: 2-punktowe, 3-punktowe oraz proporcjonalne. Tak szeroki zakres funkcji pozwala na precyzyjne dopasowanie pracy urządzenia do potrzeb nawet najbardziej wymagających systemów.

Czas obrotu siłownika

Czas obrotu siłownika, czyli okres potrzebny do przestawienia zaworu o 90°, ma bezpośredni wpływ na dynamikę i płynność działania całej instalacji. Odpowiedni dobór tego parametru pozwala zachować równowagę pomiędzy szybką reakcją systemu a stabilnością przepływu.

W przypadku modeli ARC300 czas obrotu wynosi 150 sekund, co stanowi optymalne rozwiązanie dla większych układów, w których zbyt szybka reakcja mogłaby powodować wahania przepływu i utrudniać regulację.

Siłowniki z serii ARA600 oraz 90 oferują zróżnicowane czasy obrotu, dzięki czemu można je dopasować do indywidualnych wymagań danego systemu.

W modelach ARA600 w wersji 3-punktowej zakres czasu obrotu wynosi 30–230 s dla zasilania 24 V AC oraz 230 V AC. Wariant 2-punktowy 230 V AC zapewnia szybsze działanie w przedziale 15–60 s, natomiast wersja proporcjonalna 24 V AC/DC umożliwia regulację w zakresie 15–120 s, co pozwala precyzyjnie kontrolować pozycję zaworu.

Z kolei siłowniki serii 90 charakteryzują się następującymi parametrami czasowymi:

• 3-punktowe 24 V AC – czas obrotu 60–240 s,
• 3-punktowe 230 V AC – 15–240 s,
• 2-punktowe 230 V AC – szybki obrót w 15–60 s,
• proporcjonalne – najbardziej precyzyjna regulacja w zakresie 60–390 s.

Tak szeroki wybór konfiguracji pozwala dobrać siłownik idealnie dopasowany do charakteru i wymagań konkretnej instalacji.

Kompatybilność z zaworami ESBE

Jednym z największych atutów rozwiązań ESBE jest ich doskonała kompatybilność między siłownikami a zaworami obrotowymi. Dzięki temu tworzą one spójne, niezawodne układy regulacyjne, które gwarantują precyzyjną kontrolę parametrów instalacji.

Siłowniki z serii ARA600 współpracują z zaworami VRG, VRB oraz VRH, zapewniając elastyczność w mniejszych i średnich układach. Dla większych instalacji przeznaczona jest seria 90, obsługująca zawory o średnicach DN15–150, w tym konstrukcje flanszowe 3F i 4F, a także modele VRG, VRH i VRB.

Największą siłę i wydajność oferują siłowniki ARC300, zaprojektowane specjalnie do współpracy z kołnierzowymi zaworami mieszającymi ESBE 3F/4F o rozmiarach od DN100 do DN150. Ich wysoki moment obrotowy pozwala na płynną pracę nawet w dużych systemach grzewczych i chłodzących.

Zawory obrotowe serii 3F to żeliwne, kołnierzowe zawory trójdrogowe o średnicach DN20–150 i ciśnieniu nominalnym PN6, stosowane zarówno do mieszania, jak i rozdzielania medium w instalacjach HVAC. Z kolei zawory 4F to czterodrogowe modele żeliwne w zakresie DN40–100, również o PN6, wykorzystywane w podobnych zastosowaniach, gdzie kluczowa jest precyzyjna kontrola przepływu i temperatury.

Podsumowanie

Odpowiedni dobór siłownika to kluczowy element sprawnie funkcjonującej instalacji, który wprost wpływa na efektywność energetyczną, koszty eksploatacji oraz niezawodność całego systemu. Niewłaściwie dobrane urządzenie może powodować niestabilność temperatury, zwiększone zużycie energii, a także przyspieszone zużycie komponentów, co w konsekwencji może prowadzić nawet do awarii instalacji.

Z kolei świadomy i przemyślany wybór siłownika gwarantuje dokładną regulację parametrów pracy, dłuższą żywotność urządzeń oraz mniejsze zapotrzebowanie na serwis. W czasach, gdy rosną wymagania dotyczące oszczędności energii i komfortu użytkowania budynków, właściwy dobór elementów wykonawczych nie jest już jedynie zaleceniem – staje się strategiczną koniecznością.

Decyzje podjęte na etapie projektowania systemu mają długofalowy wpływ nie tylko na całkowity koszt inwestycji, ale również na satysfakcję użytkowników oraz trwałość całej instalacji.