Jaki wpływ na środowisko mają pompy ciepła?

Pompy ciepła uznawane są za ekologiczne źródło energii cieplnej potrzebnej do ogrzania wnętrz i przygotowanie ciepłej wody użytkowej. Jaki zatem jest wpływ pomp ciepła na środowisko? Czy mogą na nie negatywnie oddziaływać? To zagadnienie postaramy się rozłożyć na kilka istotnych kwestii, o których opowiemy w dzisiejszym wpisie.

Z artykułu dowiesz się:

1. Jaki wpływ na zanieczyszczenie powietrza ma pompa ciepła?
2. Czy wykorzystywany w pompach ciepła czynnik chłodniczy ma wpływ na efekt cieplarniany?
3. Co warto wiedzieć o hałasie emitowanym przez pompy ciepła?

Jaki wpływ na zanieczyszczenie powietrza ma pompa ciepła?

Pompy ciepła, bez względu, czy są to powietrzne, czy gruntowe pompy ciepła, do prawidłowej pracy wykorzystują odnawialne źródła energii (tzw. OZE). Podczas działania przekazują do budynku ciepło, które czerpią z otoczenia, czyli powietrza atmosferycznego, gruntu czy wody gruntowej. Nie można jednak zapominać, że do pracy pompy ciepła potrzebują energii elektrycznej. W Polsce jest ona w dużej mierze wytwarzana poprzez spalanie węgla (kamiennego i brunatnego). Można zatem powiedzieć, że wpływ pomp ciepła na środowisko jest dość znaczący, porównując urządzenie do instalacji fotowoltaicznych czy elektrowni wiatrowych.
Elektrownie węglowe są źródłem tzw. emisji wysokiej. W praktyce oznacza to, że powstałe w procesie spalania paliwa stałego zanieczyszczenia pyłami (PM2,5 oraz PM10) czy gazami (CO2, SO2, CO) przedostają się do atmosfery na wysokości powyżej 40 m. 
Chcąc ocienić jaki wpływ na środowisko ma pompa ciepła, należy uwzględnić, że stężenie szkodliwych substancji podczas wysokiej emisji jest znacznie mniejsze, niż w przypadku emisji niskiej (jest ona uznawana za główne źródło zanieczyszczeń powietrza i przyczynę pojawiania się smogu).
Eksperci twierdzą, że pompy ciepła są jednym ze skutecznych sposobów, pozwalających walczyć z niską emisją. Pod tym względem są rozwiązaniem bardziej ekologicznym niż popularne obecnie kotły gazowe, nie wspominając już o kotłach na paliwa stałe. Dodają oni także, że o niewielkim wpływie pomp ciepła na zanieczyszczenie powietrza decyduję również wysoki współczynnik wydajności pompy ciepła — COP (coefficient of performance). Określa on stosunek energii cieplnej oddanej do instalacji do energii elektrycznej, którą wykorzystano do jej wytworzenia. Obecnie za standard uważa się pompy ciepła, których współczynnik COP wynosi powyżej 4 (np. pompa ciepła NIBE F2120).
Porównując współczynnik sprawności pompy ciepła do tego, jakie osiągają tradycyjne źródła ciepła, trzeba podkreślić, że te drugie osiągają znacznie niższe wartości. Dla przykładu, kotły na gaz ziemny wyróżniają się współczynnikiem na poziomie 0,95 - 1,05, a kotły na gaz płynny i olejowe osiągają maksymalnie 0,93.

Wpływ pomp ciepła na środowisko — co warto zapamiętać?

Podsumowując powyższy wywód i wpływ pomp ciepła na środowisko, warto zapamiętać, że w miejscu, gdzie wykorzystuje się pompę ciepła nie są emitowane żadne spaliny i zanieczyszczenia. Co do emisji spalin w elektrowniach, w których produkowany jest prąd potrzebny do jej prawidłowego działania — należy powiedzieć, że obecnie można ją znacznie lepiej kontrolować, np. dzięki zastosowaniu instalacji, które zmniejszają zawartość szkodliwych substancji w dymie. 
Warto mieć na uwadze, że inwestor może także do minimum ograniczyć wpływ pompy ciepła na ekologię, wykorzystując np. rozwiązanie hybrydowe, które polega na połączeniu pompy ciepła z instalacją fotowoltaiczną, która jako kolejny system wykorzystujący OZE, wyprodukuje "zieloną energię elektryczną" potrzebną nie tylko do zasilenia pompy ciepła, ale także innych sprzętów wykorzystywanych w domach.
Jeśli instalacja hybrydowa oparta na pompie ciepła i panelach fotowoltaicznych zostanie prawidłowo zaprojektowana, wówczas można liczyć na niemal zerowe rachunki za energię i dodatkowo eliminację dwutlenku węgla oraz pozostałych zanieczyszczeń.

Czy wykorzystywany w pompach ciepła czynnik chłodniczy ma wpływ na efekt cieplarniany?

Za jedno z zagrożeń dla środowiska naturalnego uznaje się czynnik chłodnicze, które stosuje się w pompach ciepła. Pierwotnie w urządzeniach tych, podobnie jak w lodówkach, wykorzystywano freony, które faktycznie miały niekorzystny wpływ na warstwę ozonową. Obecnie jednak stosuje się zupełnie inne czynniki chłodnicze, które nie są dla niej szkodliwe. Są to jednak gazu cieplarniane, które mają duży potencjał ocieplania klimatu. Dlatego też naukowcy nie zaprzestają badań nad nowymi czynnikami chłodniczymi.
Najnowszym czynnikiem, który wykorzystywany jest już przez producentów pomp ciepła, jest propan, czyli czynnik chłodniczy oznaczony nako R290. Jest to naturalne rozwiązanie, które nie podlega regulacjom F-gazowym.
Mówiąc o szkodliwości czynnika chłodniczego dla środowiska, należy brać pod uwagę jego ewentualny wyciek. Do nieszczelności instalacji może dojść, jeśli pompa ciepła zostanie zamontowana w nieprawidłowy sposób. Dlatego też to zadanie powinni wykonać specjaliści, którzy zadbają o odpowiednie wykonanie poszczególnych zadań i uzyskanie szczelnego systemu. Nie bez znaczenia jest także prawidłowa eksploatacja pompy ciepła oraz dbałość o elementy, w których pracuje czynnik chłodniczy.

Co warto wiedzieć o hałasie emitowanym przez pompy ciepła?

Pompa ciepła a środowisko — zastanawiając się nad tą zależnością, wiele osób porusza temat hałasu emitowanego przez urządzenie, który może mieć bezpośredni wpływ na otoczenie użytkownika. W tym wypadku warto wiedzieć, że nadmierny hałas emitowany przez pompę ciepła, jest przyczyną jej nieprawidłowej instalacji. Zły wybór miejsca usytuowania jednostki zewnętrznej pompy ciepła może uprzykrzyć życie nie tylko domownikom, ale również ich sąsiadom. Jeśli do budowy systemu wykorzystano kanały powietrzne o zbyt małej średnicy, wówczas pompy ciepła zabudowane przy budynkach mogą przenosić hałas do ich wnętrza. Z kolei, jeśli zostały zastosowane za krótkie lub za mało elastyczne rury przyłączne, wówczas może dojść do przenoszenia hałasu z instalacji do budynku. Zjawisk tych, a tym samym nadmiernego hałasu można uniknąć, stosując się do zaleceń producenta. Jeśli okaże się, że pompa ciepła generuje większy hałas, niż dopuszczalny, wówczas można zastosować materiały absorbujące hałas — daszki lub panele ścienne oraz osłony stojące, których zadaniem będzie rozpraszanie fal dźwiękowych.

Podsumowanie

Mamy nadzieję, że powyższy artykuł uświadomił każdemu czytelnikowi, że pompy ciepła to przyjazne dla środowiska naturalnego rozwiązanie, nad którego montażem warto się zastanowić. Jeszcze jednym argumentem "za" jest fakt, że zarówno gruntowe, wodne, jak i powietrzne pompy ciepła zostały ujęte w programie "Czyste Powietrze", którego głównym założeniem jest nie tylko poprawa efektywności energetycznej budynku, ale także wprowadzenie ekologicznych źródeł ciepła.
Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat? Skontaktuj się ze specjalistami hurtowni instalacyjnych Grupy Instal-Konsorcjum, którzy chętnie odpowiedzą na Twoje pytania.

Autor: Aneta Wojtczak

Przeczytaj także:

• Pompy ciepła powietrze-powietrze – co warto o nich wiedzieć?
• Jak skorzystać z dotacji na pompę ciepła?
   

Zapraszamy także na tematyczne e-szkolenie IK

Instal-Konsorcjum — Twój sprawdzony Partner!