Będzie problem z pompami ciepła. Szykuje się powtórka z fotowoltaiki - NEWS

Niektórzy eksperci zwracają uwagę, że w przypadku szybkiego wzrostu liczby pomp ciepła mogą pojawić się problemy podobne do tych, które obserwuje się w sektorze fotowoltaiki. Mianowicie, istnieje ryzyko przeciążenia sieci przesyłowej, co może być szkodliwe zarówno dla operatorów pomp ciepła, jak i dla ogólnego systemu energetycznego. Jednak przedstawiciele branży pomp ciepła zapewniają, że istnieje prosty sposób na uniknięcie takich problemów.

• W Polsce najwięcej instaluje się powietrznych pomp ciepła, które charakteryzują się większym zużyciem prądu wraz ze spadkiem temperatury na zewnątrz. Są one szczególnie energochłonne w mroźne dni.
• Przypadki zdarzały się już w Polsce, gdzie w miejscach, gdzie połowa mieszkańców ulicy korzysta z pomp ciepła, występowały problemy z dostawą energii elektrycznej. W czasie silniejszych mrozów popyt na prąd był na tyle duży, że spowodował gwałtowne obniżenie napięcia w sieci, nawet do 200 V, a to wpływało na nieprawidłowe funkcjonowanie automatycznych systemów pomp ciepła - ostrzega Janusz Starościk, prezes Stowarzyszenia Producentów i Importerów Urządzeń Grzewczych.
• Paweł Lachman, prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, potwierdza, że takie sytuacje mogą się zdarzyć. Jednak dodaje, że istnieje prosty sposób, który od lat jest stosowany w zachodniej Europie, aby temu zapobiegać. Polega on na tym, że w czasie szczytowego zapotrzebowania na prąd pompy ciepła są tymczasowo wyłączane na okres 2-4 godzin.

W Polsce rośnie liczba domów wyposażonych w pompy ciepła w szybkim tempie. W ubiegłym roku sprzedano w naszym kraju 203 tysiące takich urządzeń, co stanowi wzrost o 120 procent w porównaniu z rokiem 2021. Ta dynamiczna tendencja przypomina wcześniejszy boom na przydomowe instalacje fotowoltaiczne.

Jednak problemem związanym z pompami ciepła jest fakt, że choć są one obecnie uważane za jedną z najbardziej efektywnych technologii do ogrzewania budynków i podgrzewania wody użytkowej, to są one rodzajem ogrzewania opartego na energii elektrycznej. Oznacza to, że do generowania ciepła potrzebują pewnej ilości prądu. Im niższa temperatura na zewnątrz, tym większe jest zapotrzebowanie na energię elektryczną przez powietrzne pompy ciepła. To zjawisko wynika nie tylko z konieczności większego ogrzewania pomieszczeń w chłodniejsze dni, ale również z faktu, że te pompy pobierają powietrze z zewnątrz (niezbędne do generowania ciepła) i ilość zużywanego prądu zależy od temperatury tego powietrza. Im niższa temperatura, tym większe jest zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Jeśli tempo wzrostu liczby pomp ciepła będzie zbyt szybkie, możemy napotkać pewne problemy.

Warto jednak zauważyć, że ta zasada nie dotyczy gruntowych pomp ciepła, które wykorzystują instalację umieszczoną w gruncie. W naszych warunkach klimatycznych już na głębokości metra temperatura gruntu pozostaje stabilna przez cały rok. Pompy ciepła tego typu nie mają takiej zależności od temperatury zewnętrznej jak powietrzne pompy ciepła. Warto jednak pamiętać, że gruntowe pompy ciepła są znacznie droższe od tych powietrznych, dlatego to właśnie te ostatnie cieszą się większym popytem na naszym rynku.

Janusz Starościk, prezes Stowarzyszenia Producentów i Importerów Grzewczych, alarmuje, że jeśli w Polsce będziemy doświadczać gwałtownego wzrostu liczby powietrznych pomp ciepła, możemy napotkać problemy podobne do tych związanych z rozwojem przydomowej fotowoltaiki. W przypadku dużej gęstości instalacji fotowoltaicznych na danym obszarze, w bardzo słoneczne dni istnieje ryzyko przeciążenia sieci przesyłowej, które uniemożliwia sprawną transmisję prądu.

Starościk wskazuje, że sieć elektroenergetyczna w Polsce nie jest jeszcze dostosowana do obsługi setek tysięcy małych i rozproszonych instalacji fotowoltaicznych, a także do zapewnienia odpowiedniego dostępu do energii dla setek tysięcy powietrznych pomp ciepła. Szczególnie w mroźne dni, gdy zapotrzebowanie na prąd tych urządzeń wzrasta znacząco.

Prezes Starościk przytacza przypadki, które miały już miejsce w Polsce, gdzie w okolicy, gdzie połowa mieszkańców ulicy korzysta z pomp ciepła, w czasie silniejszych mrozów te urządzenia pobierały tak dużą ilość energii elektrycznej, że spowodowały nagłe obniżenie napięcia w sieci, nawet do poziomu 200 V, co wpływało na niewłaściwe działanie automatycznych systemów pomp ciepła.

Branża pomp ciepła ma proste rozwiązanie dla tego problemu.

Paweł Lachman, prezes Polskiej Organizacji Rozwoju Technologii Pomp Ciepła, przyznaje, że takie sytuacje mogą się zdarzyć, ale istnieje na nie prosty sposób, który od lat jest stosowany w krajach zachodniej Europy, takich jak Niemcy i Szwajcaria.

Rozwiązaniem jest zastosowanie taryf smart, które umożliwiają tymczasowe blokowanie pracy pomp ciepła na 2-4 godziny dziennie w czasie szczytowego zapotrzebowania na prąd. Proces blokowania może odbywać się poprzez przesyłanie sygnału przez internet do elektronicznego sterownika pompy ciepła.

Według Pawła Lachmana, w przypadku dobrze ocieplonego domu z buforowym zbiornikiem ciepłej wody, wyłączenie pompy na 2-4 godziny nie stanowiłoby problemu. Nawet w pozostałych domach, w tym czasie nie powinno dojść do wychłodzenia pomieszczeń. Ponadto, takie ograniczenia dotyczyłyby głównie bardzo mroźnych dni, które stanowią niewielki odsetek całego roku.

Branża pomp ciepła od dłuższego czasu apeluje do polskiego rządu, aby podjął działania w zakresie ustalania odpowiednich taryf dla pomp ciepła, w tym taryf smart, które umożliwiłyby kontrolowane wyłączanie tych urządzeń w godzinach największego zapotrzebowania na prąd. Niestety, jak dotąd te apelacje nie przyniosły rezultatów. W przeciwieństwie do krajów zachodniej Europy, takich jak Niemcy, gdzie taka regulacja już istnieje.

Autor: Zespół Instal-Konsorcjum