FAQ ZIELONA TRANSFORMACJA

Zielona Transformacja ma za zadanie uświadomić ludziom, że jeśli nie podejmą konkretnych działań mających na celu ochronę środowiska, ulegnie ono samodestrukcji. Wszelkie informacje nt. Zielonej Transformacji oraz specjalnych dofinansowań stworzonych na ten cel można szukać w Europejskim Zielonym Ładzie.

Wcielając Zielony Ład w życie, ludzie mogą liczyć na:

• świeże powietrze, żyzne gleby oraz czystą wodę i różnorodność gatunkową;
• energooszczędne obiekty budowlane;
• zdrową florę i faunę;
• zdrową i przystępną cenowo żywność;
• ekologiczny transport publiczny;
• produkty, które będzie można poddać recyklingowi i wykorzystać je ponownie;
• ekologiczne i innowacyjne rozwiązania pozwalające dbać o środowisko naturalne.

Główne założenie Zielonej Transformacji to osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Europejski Zielony Ład przymierza się do stworzenia pierwszego w historii Europejskiego Prawa Klimatycznego, które ma pomóc w:

• osiągnięciu neutralności klimatycznej;
• pozbyciu się gospodarki, która pochłania nieodnawialne źródła energii;
• wyeliminowaniu istniejących gazów cieplarnianych;
• doprowadzeniu do stałej neutralności klimatycznej;
• odbudowie ekosystemu;
• stworzeniu biznesów, które będą razem działały w trosce o środowisko naturalne;
• stworzeniu 160 mln zielonych miejsc pracy oraz gospodarki niskoemisyjnej;
• stworzeniu 35 mln ekologicznych budynków;
• powiększeniu obszarów, na których tworzone będę ekologiczne gospodarstwa rolne;
• wzmocnieniu obszarów chronionych;
• stworzeniu zdrowego i zrównoważonego systemu żywienia.

Mając na uwadze polskie przedsiębiorstwa, zwłaszcza małe i średnie podmioty, informacje dotyczące Zielonej Transformacji powinny być przekazywane przez instytucje rządowe i samorządowe. Istotne jest, aby działały one z wyprzedzeniem, dzięki czemu każdy biznes będzie mógł dostosować się do nowych reguł, których wprowadzenie jest nieuniknione oraz wykorzystać szansę na rozwój, jaką dają zielone wytyczne.

Polska jako członek Unii Europejskiej realizuje globalne cele klimatyczne. Neutralność klimatyczna, jaką trzeba osiągnąć do 2050 roku oraz wprowadzenie Europejskiego Zielonego Ładu to zadania na najbliższe lata. Polska gospodarka odczuje zmiany i konsekwencje tej polityki dopiero za kilka lat, ponieważ potrzeba czasu, aby wprowadzić odpowiednie legislacje.

Zmiany zaczęto wprowadzać już w sektorach, które są objęte systemem EU ETS. Właśnie tam pula uprawnień do emisji dwutlenku węgla maleje. W dalszym okresie zmiany czekają także budownictwo. Jednym z elementów gospodarki będzie szykowana przez Komisję Europejską "fala renowacji", która ma być spójna z programem "Czyste Powietrze". Kolejnymi gałęziami gospodarki, które powinny przygotować się na zmiany są: gospodarka odpadami, rolnictwo oraz transport.

We wszystkich gałęziach gospodarki można spodziewać się, że kryteria środowiskowe zostaną zaostrzone. Dzięki temu wymuszone zostaną zmiany technologiczne, a także świadome zarządzenie cyklem życia produktów, w tym także śladem węglowym. Rozwiązania wprowadzane dzięki Zielonej Transformacji sprawią, że wykorzystanie odnawialnych źródeł energii oraz efektywność energetyczna zyskają wsparcie na wszystkich poziomach.

Przedsiębiorstwa, które zdecydują się na wprowadzenie działań proklimatycznych, mogą liczyć na wsparcie. W naszym kraju powstaje coraz więcej inicjatyw, które podnoszą świadomość ekologiczną, dzięki której można prawidłowo ocenić wpływ na środowisko i klimat oraz wskazać optymalną ścieżkę wdrażania rozwiązań, jakie pozwolą zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych.

Działaniami, na które mogą zdecydować się mniejsze przedsiębiorstwa jest choćby inwestycja funduszy w odnawialne źródła energii.

Kartą Zielonej Transformacji nazywa się dokument, w którym wyznaczono kierunki, jakie powinny podjąć organizacje i przedsiębiorstwa, aby skutecznie ograniczyć swój wpływ na zmiany klimatyczne. Kartę oparto na 10 kluczowych założeniach, do których należą m.in.:

• ograniczenie śladu węglowego;
• ograniczenie gazów cieplarnianych;
• jawna strategia, odpowiedzialność i sprawiedliwość ekologiczna.

Ich realizacja pozwoli szybko i skutecznie osiągnąć cel.

Europejskim Zielonym Ładem (z ang. European Green Deal) nazywa się strategię rozwoju, która ma spowodować przekształcenie Unii Europejskiej w obszar neutralny klimatycznie. Ma to być odpowiedź na kryzys klimatyczny oraz silne procesy degradacyjne mające zły wpływ na środowisko naturalne.

Europejski Zielony Ład zakłada 8 obszarów polityki:

1. Różnorodność biologiczna — zakłada ochronę i odbudowę ekosystemów (Strategia Bioróżnorodności 2030).
2. Zrównoważone rolnictwo i system żywnościowy — mowa tutaj o strategii "Od pola do stołu". Chodzi tutaj o Modernizację Wspólnej Polityki Rolnej. Obszar ten zakłada ograniczenie marnotrawstwa, a także spożywanie bezpiecznej i zdrowej żywności.
3. Czysta, tania i bezpieczna energia — obszar ten zakłada rozwój odnawialnych źródeł energii i efektywności energetycznej. Mowa tutaj również o bezpieczeństwie dostaw energii oraz zintegrowanym i cyfrowym unijnym rynku energii, a także redukcji emisji gazów cieplarnianych.
4. Efektywny energetycznie sektor budowlany — obszar obejmuje budowę i renowację budynków, które pozwolą na oszczędność energii i zasobów oraz efektywność energetyczną.
5. Polityka przemysłowa, którą oparto na gospodarce w obiegu zamkniętym — mowa tutaj o recyklingu opakowań, hierarchii postępowania z powstającymi odpadami, nowych modelach biznesowych, produkcji neutralnej dla klimatu oraz obniżeniu emisyjności energochłonnego przemysłu.
6. Zrównoważony transport — zakłada inteligentną mobilność, transport multimodalny, rozwój paliw alternatywnych oraz zmniejszenie emisji GHG i zanieczyszczeń.
7. Eliminowanie zanieczyszczeń — obszar ten zakłada zrównoważone stosowanie chemikaliów, strategię "zero zanieczyszczeń", zmniejszenie emisji zanieczyszczeń do powietrza, gleby i wody oraz poprawę jakości powietrza w skali lokalnej.
8. Ochrona klimatu — mowa tutaj o pakcie klimatycznym, prawie klimatycznym, realizacji celu klimatycznego na 2030 oraz osiągnięciu neutralności klimatycznej gospodarki UE do 2050 roku.

Jest to pierwsze w historii prawo, które powstaje w ramach Europejskiego Zielonego Ładu. Przewidywane jest, że efektem EPK będzie m.in:

• obowiązek prawny UE, który zakłada redukcję emisji gazów cieplarnianych do 2050 roku;
• gwarancję nieodwracalności przejścia na neutralność klimatyczną;
• możliwość stworzenia przewidywalnego otoczenia biznesowego zarówno dla przemysłu, jak i inwestorów, które będzie wskazywać, jakie kroki należy podjąć i jak szybko je wykonać.

Unia Europejska już teraz przoduje, jeśli chodzi o globalne działania na rzecz klimatu oraz bioróżnorodność. Chce także być przykładem dla pozostałych państw na świecie. Osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku wraz z UE deklarują obecnie również inne kraje, np. Korea czy Japonia.

Europejski Zielony Ład dla Polski oznacza szansę na odejście od gospodarki, która pochłania nieodnawialne zasoby naturalne i przejście na gospodarkę niskoemisyjną.

Jak będzie w rzeczywistości?

Trzeba jasno powiedzieć, że transformacja energetyczna, jaką zakłada Europejski Zielony Ład, będzie dla Polski istotnym wyzwaniem. Jest to jednak kierunek, w którym podąża Unia Europejska, dlatego nasz kraj powinien zrobić wszystko, aby mu sprostać.

Polska będzie skupiała się na zmniejszeniu emisyjności gospodarki w takich obszarach jak budownictwo, transport, przemysł, system energetyczny oraz gospodarstwa domowe.

Specjalny Mechanizm Sprawiedliwej Transformacji, który został stworzony w ramach transformacji, opiera się na trzech filarach:

• I filar — zapewnia finansowanie, które oparte będzie na dotacjach;
• II i III filar będzie realizowany przez InvestEU oraz specjalny instrument pożyczkowy Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Oba te filary będą dążyły do realizacji projektów prywatnych i publicznych.

Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji (w skrócie FST) stworzono w celu ochrony społeczności lokalnych, które mogą być narażone na największe straty, jakie mogą pojawić się w procesie zmniejszania stosowania paliw kopalnych. W ramach programu FST Polska może liczyć na wsparcie, które wynosi 3,5 mld euro. Połowa wspomnianych środków (czyli 1,75 mld euro) ma być dostępna dla naszego kraju od samego początku funkcjonowania FST.

Zakres tematyczny wsparcia Funduszu na rzecz Sprawiedliwej Transformacji jest niezwykle szeroki. Dotyczy takich obszarów jak badania i rozwój (B+R), przedsiębiorczość, transport, energetyka, ochrona środowiska, usługi społeczne, rynek pracy i cyfryzacja.