Czy pompy ciepła nadają się do budynków zabytkowych i kamienic?

Czy można zainstalować pompę ciepła w kamienicy lub obiekcie zabytkowym?

 

Tak, w wielu przypadkach można zainstalować pompę ciepła w kamienicy lub obiekcie zabytkowym. Jednak decyzja o instalacji pompy ciepła w takim budynku powinna być dokładnie rozważona, biorąc pod uwagę zarówno korzyści, jak i potencjalne wyzwania związane z charakterem zabytkowego obiektu.

Przy instalacji pompy ciepła w kamienicy lub budynku zabytkowym należy uwzględnić kilka czynników:

·      Zgodność z przepisami i zasadami konserwatorskimi – konieczne jest uzyskanie odpowiednich zezwoleń i pozwolenia od władz ochrony zabytków przed rozpoczęciem prac.

·      Wpływ na strukturę budynku – należy dokładnie ocenić, jak instalacja pompy ciepła może wpływać na strukturę budynku. Konieczne jest przeprowadzenie odpowiednich badań i analiz, aby upewnić się, że instalacja nie spowoduje uszkodzeń lub zmian w historycznej konstrukcji budynku.

·      Estetyka i układ przestrzenny – istotne jest zachowanie autentycznego wyglądu budynku zabytkowego. W przypadku pomp ciepła, należy znaleźć odpowiednie rozwiązania projektowe, które będą harmonijnie łączyć się z elewacją i charakterem budynku.

·      Efektywność energetyczna – pompy ciepła mogą przyczynić się do zwiększenia efektywności energetycznej zabytkowego budynku poprzez ogrzewanie i chłodzenie. Przed podjęciem decyzji warto przeprowadzić analizę kosztów i korzyści, aby ocenić potencjalne oszczędności energii.

 

W każdym przypadku instalacji pompy ciepła w budynku zabytkowym zaleca się skonsultowanie się z ekspertami, takimi jak architekci, konserwatorzy zabytków i specjaliści ds. energii.

 

Obiekty zabytkowe a ustawa o ochronie zabytków w Polsce

 

W Polsce ochrona obiektów zabytkowych jest uregulowana przez Ustawę z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. z 2022 r. poz. 938).

Określa ona wykazy zabytków na różnych poziomach, w tym Narodowy Rejestr Zabytków, Wojewódzkie Rejestry Zabytków oraz ewidencję zabytków nieruchomych. Obiekty wpisane do tych wykazów podlegają szczególnej ochronie prawnej. Zakazuje niszczenia, uszkadzania, przekształcania i wywożenia poza granice kraju zabytków nieruchomych bez wymaganego zezwolenia. Dotyczy to zarówno obiektów wpisanych do rejestru zabytków, jak i tych, które nie są wpisane, ale mają wartość historyczną lub artystyczną.

Właściciele obiektów zabytkowych lub osoby zainteresowane przeprowadzeniem prac konserwatorskich, remontowych lub modernizacyjnych na zabytku muszą uzyskać zezwolenie w formie decyzji administracyjnej wydanej przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wniosek o zezwolenie musi być poprzedzony opracowaniem dokumentacji konserwatorskiej. Ustawa przewiduje sankcje za naruszenie przepisów dotyczących ochrony zabytków. Osoby, które bez zezwolenia przeprowadzają prace, które mogą prowadzić do niszczenia lub uszkodzenia zabytku, mogą podlegać grzywnie, karze ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności.

Jednak ustawa o ochronie zabytków przewiduje współpracę pomiędzy organami ochrony zabytków, samorządami lokalnymi, właścicielami obiektów zabytkowych oraz organizacjami pozarządowymi działającymi na rzecz ochrony zabytków.

 

Jak ocenić zapotrzebowanie cieplne budynku?

 

Ocena zapotrzebowania cieplnego budynku jest istotna przy planowaniu modernizacji ogrzewania. Dlatego należy sprawdzić dokumenty budowlane, takie jak projekty, rysunki techniczne i raporty z audytu energetycznego. Mogą one zawierać informacje na temat parametrów termicznych budynku, takich jak współczynnik przenikania ciepła (U-wartość) ścian, okien, dachu itp.

Warto również przeprowadzić pomiary temperatury i wilgotności w różnych pomieszczeniach budynku. Pozwoli to na określenie różnic temperatur między wnętrzem a zewnętrzem oraz ewentualne problemy z przeciągami czy kondensacją.

Należy również zmierzyć powierzchnię i objętość poszczególnych pomieszczeń w budynku. To pomoże w określeniu całkowitej objętości ogrzewanej oraz powierzchni, która wymaga dostarczenia ciepła.

Na podstawie zebranych danych można obliczyć zapotrzebowanie cieplne budynku. Istnieje wiele narzędzi i kalkulatorów online, które pomagają w tym procesie. Obliczenia uwzględniają takie czynniki jak straty ciepła przez przegrody, wentylację, wilgotność, a także zapotrzebowanie na ciepłą wodę użytkową.

W przypadku bardziej skomplikowanych budynków lub gdy wymagane są dokładniejsze obliczenia, warto skonsultować się z inżynierem ciepłownictwa, audytorem energetycznym lub projektantem instalacji grzewczej. Tacy specjaliści mogą przeprowadzić szczegółową analizę zapotrzebowania cieplnego i zasugerować odpowiednie rozwiązania grzewcze.

 

Czy kaskadowy układ pomp ciepła w kamienicy to dobry pomysł?

 

Kaskadowy układ pomp ciepła jest jednym z rozwiązań stosowanych w większych budynkach, takich jak kamienice, w celu efektywnego i ekonomicznego dostarczania ciepła. Polega on na połączeniu kilku pomp ciepła w jednym systemie, które pracują równocześnie lub w odpowiedzi na zapotrzebowanie na ciepło.

 

Główne zalety kaskadowego układu pomp ciepła w kamienicy to:

 

·      Wydajność – wykorzystanie kilku pomp ciepła pozwala na efektywniejsze dostarczanie ciepła do budynku, zwłaszcza w przypadku większych obiektów. Układ kaskadowy pozwala na elastyczne dopasowanie mocy grzewczej do zapotrzebowania, co prowadzi do lepszej wydajności systemu.

·      Redukcja kosztów – taki układ może prowadzić do obniżenia kosztów eksploatacji, szczególnie w porównaniu z tradycyjnymi systemami grzewczymi opartymi na paliwach kopalnych. Pompy ciepła są znacznie bardziej energooszczędne i ekologiczne, co przekłada się na niższe rachunki za energię.

·      Elastyczność – daje możliwość stopniowej rozbudowy systemu w miarę wzrostu zapotrzebowania na ciepło. Można dodawać kolejne pompy ciepła wraz z rozwojem budynku lub w razie potrzeby zwiększenia mocy grzewczej.

·      Zapasowe źródło ciepła – w przypadku awarii jednej z pomp ciepła w układzie kaskadowym, pozostałe pompy mogą kontynuować dostarczanie ciepła do budynku. Jest to ważne w kontekście niezawodności i ciągłości działania systemu grzewczego.

 

 

Zasady dotyczące montażu pompy ciepła w budynku wpisanym do rejestru zabytków w Polsce

 

Montaż pompy ciepła w budynku wpisanym do rejestru zabytków w Polsce podlega szczególnym zasadom i procedurom, aby zapewnić ochronę wartościowego dziedzictwa zabytkowego.

Przed rozpoczęciem jakichkolwiek prac związanych z montażem pompy ciepła w budynku zabytkowym, konieczne jest uzyskanie zgody wojewódzkiego konserwatora zabytków. Wniosek o taką zgodę należy złożyć w formie decyzji administracyjnej. Oprócz tego właściciel budynku powinien skonsultować się z wojewódzkim konserwatorem zabytków w celu omówienia planowanych prac i przedstawienia projektu montażu pompy ciepła. Konserwator może zasugerować odpowiednie rozwiązania, które będą zgodne z zasadami ochrony zabytków.

Montaż pompy ciepła powinien być przeprowadzony z poszanowaniem autentycznego charakteru i wartości historycznej budynku zabytkowego. Należy unikać ingerencji w oryginalną substancję budowlaną oraz elementy architektoniczne o wartości zabytkowej. Powinien być wykonany w taki sposób, aby minimalizować widoczność z zewnątrz oraz wpływ na oryginalny wygląd i układ budynku. Należy szukać najlepszych rozwiązań technicznych i lokalizacji dla jednostki zewnętrznej oraz instalacji wewnętrznej, aby nie naruszać integralności zabytku. Podczas montażu pompy ciepła, należy prowadzić szczegółową dokumentację, w tym fotografie i rysunki techniczne, które będą służyć jako podstawa do ewentualnej konserwacji i dokumentacji historycznej. Konserwator może wymagać także obecności nadzoru konserwatorskiego podczas prac.

 

Niezależnie czy interesują Cię powietrzne pompy ciepła, czy gruntowe pompy ciepła, warto zapoznać się z ofertą hurtowni instalacyjnych współpracujących z Instal-Konsorcjum.

 

 

Autor: Małgorzata Buchkovska

 

Przeczytaj także: 

• Co to jest COP i jakie znaczenie ma dla wyboru pompy ciepła? 
• Budynki jednorodzinne z pompą ciepła, fotowoltaiką i magazynami energii elektrycznej 

 

 

 

 

Zapraszamy także na tematyczne e-szkolenie IK