Rekuperator – jaki wybrać – z wymiennikiem krzyżowym czy przeciwprądowym?

Jakie rodzaje wymienników ciepła wyróżniamy?

Zanim odpowiemy sobie na pytanie zadane w temacie artykułu, najpierw zapoznajmy się z rodzajami wymienników ciepła:

• wymiennik krzyżowy – złożony jest z naprzemiennie ułożonych kanalików, a strumienie powietrza, które przez niego przepływają, są od siebie oddzielone właśnie w sposób krzyżowy (prostopadły) – stąd nazwa wymiennika. Płytowe wymienniki ciepła umożliwiają sprawność rekuperatorów na poziomie 50 -70%. Płytki mogą być wykonane z metalu, który dobrze przewodzi ciepło, lub z plastiku, który nie koroduje i jest lżejszy oraz tańszy. Wadą wymiennika krzyżowego jest fakt, że nie jest on odporny na zamrażanie, dlatego wybierając go, należy stosować nagrzewnice np. elektryczne, a to z kolei zwiększa koszt eksploatacyjny rekuperacji.

• Wymiennik przeciwprądowy – ten wymiennik jest trochę dłuższy niż krzyżowy, więc zapewnia również większą sprawność. Budowa wymiennika przeciwprądowego jest podobna do budowy wymiennika krzyżowego, jednak kierunek przepływu powietrza jest tu nieco inny, gdyż przemieszcza się ono w przeciwnych kierunkach. Wówczas powietrze nawiewane, ociepla się od najcieplejszego wywiewanego z pomieszczeń strumienia powietrza. Wymiennik przeciwprądowy jest sprawniejszy od wymiennika krzyżowego, ponieważ w jego przypadku sprawność sięga około 90%. Zjawisko szronienia jest tu wyeliminowane, więc niezawodność jest tu gwarantowana. Niektóre wymienniki ciepła można zakupić z funkcją odzysku wilgoci, a polega to na poborze wilgoci z powietrza wywiewanego i oddawania jej do powietrza nawiewanego. Dzięki temu zimową porą można odczuwać jeszcze większy komfort. 

• Wymiennik obrotowy – inaczej nazywany bębnowym. Jest to jedno z droższych rozwiązań. Jak sama nazwa wskazuje, wymiennik w tym przypadku ma budowę bębnową i wykonany jest z masy ażurowej, która świetnie zatrzymuje ciepło. W wymienniku tym zużyte częściowo i ciepłe powietrze miesza się ze świeżym. Jego zaletą jest fakt, że odzyskuje wilgoć z powietrza usuwanego, więc zimą zadba o większy komfort domowników. Bardzo dobrze radzi sobie z bardzo niską temperaturą, więc nie zalega w nim szron. Jego sprawność jest właściwie na takim samym poziomie, jak w przypadku wymiennika przeciwprądowego, czyli wynosi 90%. 

• Wymiennik regeneracyjny – jego konstrukcja podobna jest to wymiennika obrotowego. Masa zatrzymująca ciepło jest nieruchoma a usuwane i nawiewane powietrze jest na nią kierowane przy udziale przepustnic. W przypadku tego wymiennika powietrze świeże i zużyte jest delikatnie ze sobą mieszane. Sprawność rekuperatorów wyposażonych w ten wymiennik wynosi ok. 90%, a odzysk ciepła generowany jest na poziomie od 75 do 85%. Dobrze dobrane systemy regulacji nie pozwalają na szronienie wymiennika. 

Można więc powiedzieć, że wymienniki dostępne na rynku są:

• standardowo efektywne – czyli ich efektywność wynosi od 40 do 60%,

• średnio efektywne – efektywność na poziomie od 60 do 80%,

• wysoko efektywne – efektywność na poziomie od 80% wzwyż. 

Lepszy rekuperator z wymiennikiem krzyżowym czy przeciwprądowym?

W jednym i drugim przypadku mamy do czynienia z wymiennikiem ciepła, w którym nie mieszają się dwa strumienie powietrza – nawiewanego i wywiewanego. Oba również są bardzo szczelne. Zapewniają bardzo dobre warunki higieniczne i idealnie sprawdzą się np. na basenach, gdzie nie jest wskazany odzysk wilgoci, ale np. w palarniach znajdą już swoje zastosowanie. 

Rekuperatory z wymiennikiem krzyżowym są często stosowane, ponieważ są tańsze, mniejsze i lżejsze. Charakteryzują się niskim odzyskiem ciepła, dlatego umożliwiają zastosowanie różnych typów radzących sobie z rozmrażaniem podczas zimowego okresu. Ich efektywność jest standardowa, czyli mieści się w przedziale od około 40 do 60%.

Rekuperatory z wymiennikiem przeciwprądowym powinny współpracować z gruntowymi wymiennikami ciepła, ponieważ związane jest to m.in. z wyższym sprężem i automatycznym by-passem. Znajdą one swoje zastosowanie wszędzie tam, gdzie planowane są inwestycje, mają mieć zapewniony podwyższony odzysk ciepła wynikający z przepisów budowlanych. W niektórych przypadkach wymagane jest zamontowanie rekuperacji z wymiennikiem przeciwprądowym, które posiadają certyfikaty NF15 i NF40, co jest wymagane podczas ubiegania się o dofinansowanie dla budowy domu pasywnego, czy energooszczędnego.

Przeczytaj także:

Czym jest rekuperacja i jak działa

Jakiej firmy rekuperator wybrać

Zainteresowany rekuperatorami od najlepszych polskich producentów? Kliknij i zobacz ich bogatą ofertę na ik.pl:

Klimatyzacja czy rekuperacja

Autor: Małgorzata Buchkovska