Dyrektywa EPBD — większe ambicje, ale także większa elastyczność

Warszawa, dnia 27 marca 2023 roku

Parlament Europejski w dniu 14 marca 2023 roku (wtorek) zmienił wniosek Komisji Europejskiej, który dotyczył dyrektywy mówiącej o charakterystyce energetyki budynków. Tekst dokumentu przyjęto na posiedzeniu plenarnym. Jest on bardzo zbliżony do sprawozdania, jakie przyjęła Komisja Przemysłu, Badań Naukowych oraz Energii (ITRE) w dniu 9 lutego 2023 roku, oddając tym samym wolę posłów do PE, którzy jasno określili, że należy trzymać się porozumienia politycznego, jakie zawarto w Komisji ITRE.

Z artykułu dowiesz się:

1. Jakie zapisy dotyczą budynków zeroemisyjnych?
2. Co zakłada Narodowy Plan Renowacji Budynków?
3. Jakie są  minimalne normy charakterystyki energetycznej?
4. Co mówi artykuł dotyczący systemów technicznych budynku i inspekcji?
5. Jaką datę transpozycji zaproponowano?
6. Jakie dalsze działania?

Fot: https://spiug.pl/ 

Parlament Europejski potwierdził, że w poprawkach dyrektywy wprowadzono zakaz stosowania "systemów ogrzewania paliwami kopalnymi" w budynkach nowych oraz tych, które zostały poddane gruntownej renowacji. Posłowie Parlamentu Europejskiego wprowadzili jeszcze jedną poprawkę, która mówi o zwolnieniu dotyczącego hybrydowych systemów grzewczych oraz kotłów certyfikowanych do zasilania paliwami odnawialnymi, które nie powinny być uważane za instalacje grzewcze, które do prawidłowego działania wykorzystują paliwa kopalne. Można zatem wnioskować, że Parlament Europejski przewiduje w przyszłych systemach ogrzewania także rolę technologii, w których można wykorzystać gaz odnawialny, np. biometan albo zielony wodór.
Zadaniem państw członkowskich będzie także zaplanowanie stopniowego wycofywania paliw kopalnych w budynkach z myślą o planowanym wycofaniu ich do 2035 roku. Posłowie Parlamentu Europejskiego otwierają tym samym po tym czasie drogę do wykorzystania paliw odnawialnych w technologiach, które przystosowane są do ich zastosowania. Jest to istotny punkt w świetle rozróżniania paliw, które mogą być nazywane paliwami kopalnymi albo odnawialnymi, a technologiami, które są neutralne, co oznacza, że mogą wykorzystywać obydwa źródła energii.
Dodatkowo Parlament Europejski zaplanował datę, która będzie początkiem braku zapewniania wsparcia finansowego dla instalacji wyposażonych w "kotły na paliwa kopalne" w latach 2024-2027. Sformułowanie "kotły na paliwa kopalne" ponownie pozwala lepiej rozróżnić paliwa i technologie, które umożliwiają zachęcanie do wykorzystania kotłów na paliwa odnawialne. Rok 2025 to data, którą przewidziała Rada dla "kotłów zasilanych paliwami kopalnymi".
Wymienione wyżej trzy przepisy są kluczowymi punktami, o których powinny pamiętać sektory ogrzewnictwa. Warto jednak wspomnieć także o pozostałych elementach tekstu, które mogą mieć pośrednie konsekwencje dla branży grzewczej.

Jakie zapisy dotyczą budynków zeroemisyjnych?

"Budynki bezemisyjne" tzw. ZEB to standard, jaki zaproponowała Komisja Europejska dla nowych oraz modernizowanych budynków. Ma on pozwolić osiągnąć cel 2050 r., który mówi o neutralności klimatycznej w sektorze budowlanym. Choć Komisja Europejska zaproponowała, aby obowiązek budynków zeroemisyjnych dla nowopowstałych obiektów był wprowadzony do 2030 roku, Parlament przewiduje, że ma to się stać do 2028 roku. Jeśli natomiast chodzi o budynku poddawane modernizacji — zarówno głębokiej, jak i etapowej — posłowie do PE przyjęli datę 2030 r. Jak wyjaśniono wyżej, nowe i modernizowane budynku nie powinny już korzystać z "systemów grzewczych na paliwa kopalne", za wyjątkiem instalacji hybrydowych posiadający certyfikat oraz kotłów grzewczych, które są gotowe do tego, by stosować odnawialne źródła energii.
Parlament Europejski wprowadził także większą swobodę w kwestii wykorzystywania określonych energii w ZEB. Mowa tutaj o dopuszczeniu energii odnawialnej z sieci, jeśli będzie ona przechowywana na miejscu albo produkowana blisko budynku, w którym ma zostać wykorzystana. Drugie z wymienionych kryteriów otwiera drzwi dla biometanu oraz jego szerszego wykorzystania, w którym domy byłyby podłączone do elektrowni z wykorzystaniem sieci dystrybucyjnej. W momencie, kiedy warunki jakie określono w art. 2.2 (definicja "ZEB") nie będą mogły być spełnione, wówczas korzystanie z energii z sieci będzie możliwe, jest zostanie to udokumentowane umowami zakupu energii (PPA). Warto nadmienić, że umowy zakupu energii to złożone narzędzie, które może być istotną barierą dla wykorzystania energii odnawialnej z sieci, na posiedzeniu plenarnym została przyjęta poprawka grupy EPL, która mówi, żeby "zwrócić się do Komisji o wydanie wytycznych dotyczących sposobu wdrażania i weryfikacji [...] kryteriów, ze szczególnym uwzględnieniem wykonalności technicznej i ekonomicznej".
W tej merytorycznej kwestii stanowisko Rady (które przyjęto w październiku 2022 roku) jest podobne do tego, jakie ma Komisja, jednak dodaje możliwość wykorzystania energii pochodzącej ze źródeł zdekarbonizowanych.

Fot: https://spiug.pl/ 

Co zakłada Narodowy plan renowacji budynków?

Krajowy Plan Renowacji Budynków (w skrócie NBRP) jest planem działanie, który każde państwo członkowskie zobowiązane jest opracować, żeby móc przekształcić zasoby budowlane UC w budynki bezemisyjne (ZEB) do 2050 roku. Elementy, jakie należy wziąć pod uwagę w planach i które uwzględnił Parlament to, jak wspomniano powyżej: krajowe plany stopniowego odchodzenia od eksploatacji paliw kopalnych w budynkach, z założeniem, że całkowite wycofanie nastąpi do 2035 roku, a jeśli zadania nie uda się wykonać, wówczas najpóźniej do 2040 roku. Dodatkowo Komisja zaproponowała także stopniowe wycofywanie paliw kopalnych w budynkach, ale bezpośrednio od 2040 roku, w momencie, kiedy państwa członkowskie miały zamiar wycofać "kotły na paliwa kopalne" od 2040 roku. Parlament Europejski zachował podział na paliwa i technologie, w przeciwieństwie do Rady.

Jakie są  minimalne normy charakterystyki energetycznej?

Komisja Europejska, chcąc zmusić do renowacji budynków wyróżniających się najgorszą charakterystyką energetyczną, początkowo zaproponowała, żeby wymagać od państw członkowskich, by te podniosły minimalne standardy charakterystyki energetycznej (MEPS) dla budynków klasy "G" oraz "F" do "E" (miana ta miałaby nastąpić od 2027 roku) oraz do klasy "D" - tutaj zmiana miałaby nastąpić do 2030 roku. Biorąc pod uwagę budynki mieszkalne, powinny one charakteryzować się klasą "E" od 2030 roku, a klasą "D" od 2033 roku. Stanowisko Rady jest jasne. Popiera progi dla budynków niemieszkalnych, które wykorzystują energię pierwotną. Opowiada się także za krajową trajektorią stopniowej modernizacji budynków mieszkalnych. Dzięki takiemu podejściu państwa członkowskie miałyby większą elastyczność.

Fot: https://spiug.pl/ 

Co mówi artykuł dotyczący systemów technicznych budynku i inspekcji?

W artykule, który mówi o systemach technicznych budynków, Parlament Europejski proponuje, żeby państwa członkowskie zapewniły możliwość zastosowania, urządzeń, spełniających kryteria dotyczące dostępnych najwyższych klas efektywności energetycznej, które są zgodne z odpowiednimi aktami prawnymi Unii, jakie dotyczą etykietowania energetycznego, uwzględniając efektywność systemu oraz zasadę "efektywność energetyczna przede wszystkim". Może tutaj być mowa o ograniczeniu wykorzystania hybryd oraz kotłów certyfikowanych na odnawialne źródło. Warto jednak przyjrzeć się także kolejnemu akapitów, w którym stwierdzono, że: "Wymagania systemowe określa się dla nowych, wymienianych i modernizowanych systemów technicznych budynku i stosuje się je w zakresie, w jakim jest to wykonalne pod względem technicznym, ekonomicznym i funkcjonalnym”.
Wprowadzona do dyrektywy EPBD poprawka Parlamentu Europejskiego rozszerza rolę inspekcji, której zadaniem powinna być także ocena gotowości systemów technicznych danego budynku do pracy z rekomendowanymi odnawialnymi źródłami energii oraz, jeśli zajdzie taka konieczność — także do pracy w niskich temperaturach.

Jaką datę transpozycji zaproponowano?

Parlament Europejski zaproponował, aby państwa członkowskie miały 24 miesiące na przystosowanie prawa krajowego do wymogów dyrektywy UE. Jeżeli dyrektywa mówiąca o charakterystyce energetycznej budynków zostanie przyjęta do końca 2023 roku, wówczas państwa członkowskie będą miały czas na wdrożenie przepisów do końca 2025 roku.

Jakie dalsze działania?

Teraz kiedy Rada UE oraz Parlament Europejski zajęły swoje stanowiska, biorąc pod uwagę wniosek Komisji Europejskiej, dojdzie do "rozmów trójstronnych" i negocjacji międzyinstytucjonalnych. Jeśli rozmowy będą szły dobrze, wówczas porozumienie polityczne może być osiągnięte jeszcze przed końcem prezydencji szwedzkiej (która kończy się 30 czerwca), jeśli jednak osiągnięcie kompromisu i porozumienia będzie trudniejsze, wówczas rozmowy będą kontynuowane także w czasie trwania prezydentury hiszpańskiej (między 1 lipca a 32 grudnia).

Tekst napisany na podstawie opracowania SPIUG

Autor: Aneta Wojtczak

Fot: https://spiug.pl/ 

Przeczytaj także: 

• Plan REPowerEU opublikowany przez KE 18.05.2022 – nowości dla ciepłownictwa 
• Plan działania w zakresie energii słonecznej na rzecz szybszej dekarbonizacji i większego bezpieczeństwa energetycznego w Europie do 2030 r.

Zapraszamy także na tematyczne e-szkolenie IK:
 

Instal-Konsorcjum — Twój sprawdzony Partner!